Самая вялікая небяспека пры навальніцы-паражэнне маланкай. Каб пазбегнуць яе, трэба ведаць як сябе паводзіць падчас непагадзі.
Не размяшчайцеся падчас навальніцы побач з жалезабетонным палатном, ля вадаёма, у вышыннага аб’екта без маланкаадвода. Не дакранайцеся паверхні ствалоў дрэў, металічных канструкцый. У зоне адноснай бяспекі займіце сухое месца на адлегласці 1,5 -2 метра ад высокіх аб’ектаў: дрэва, апора ЛЭП. Не знаходзіцеся побач з уключанымі электрапрыборамі, праводкай, металічнымі прадметамі, не дакранайцеся да іх рукамі, не стойце паблізу маланкааховага зазямлення.
Што рабіць, калі непагадзь застала Вас:
у кватэры, доме, будынку:
- у першую чаргу адключыце ўсе электрапрыборы і выцягнеце штэкер вонкавай антэны з тэлевізара, спыніце тэлефонныя размовы.
- Затым пастарайцеся ліквідаваць скразнякі, шчыльна зачыніце вокны і коміны.
- Не размяшчайцеся каля акна, печы, каміна, масіўных металічных прадметаў, на даху і на гарышчы.
на вуліцы:
- пакіньце адкрытую прастору і утуліцеся ў памяшканні або ў пад’ездзе любога дома.
- калі вырашылі схавацца пад казырком будынка, не дакранайцеся да сцяны.
- Не карыстайцеся мабільным тэлефонам.
- Не стойце паблізу высокіх слупоў, рэкламных шчытоў і т. д.
у машыне:
- спыніце рух.
- Зачыніце вокны, апусціце антэну, заглушыце рухавік і перачакайце навальніцу ў салоне аўтамабіля.
- Не дакранайцеся да ручак дзвярэй і іншых металічных прадметаў.
- Не варта браць у рукі і мабільны тэлефон.
у лесе:
- трымайцеся далей ад высокіх асобнастаячых дрэў, не размяшчайцеся ля вогнішча, бо слуп гарачага паветра – добры праваднік электрычнасці. Часцей за ўсё маланка б’е ў дубы, таполі і вязы, радзей – у бярозу і клён.
- Уладкуйцеся паміж нізкарослымі дрэвамі з густымі кронамі.
- Акрамя таго, выбіраючы сабе прытулак, звярніце ўвагу, каб побач не было расшчэпленых дрэў, раней здзіўленых навальніцай. Гэта сведчыць аб тым, што грунт на дадзеным участку мае высокую электраправоднасць, і ўдар маланкі сюды яшчэ раз вельмі верагодны.
на адкрытай мясцовасці (у полі):
- не стойце на ўзвышшах, каля апор ліній электраперадачы і пад правадамі. Пашукайце яму ці яр.
- Калі ж ніякіх паглыбленняў паблізу няма-прысядзьце, як мага ніжэй або ляжце на зямлю.
- Не хавайцеся ў стозе сена або саломы, у незаселеных адзіночных бараках або адрынах.
- Не хадзіце басанож і не падымайце над галавой токаправодныя прадметы (рыдлёўкі, матыкі, косы).
на вадаёме:
- выйдзіце з вады, адыдзіце далей ад берага і схавайцеся ў хованцы.
- Калі вы знаходзіцеся ў лодцы, неадкладна грабіце да берага. Калі гэта немагчыма – асушыце лодку; калі ёсць ахоўны тэнт, падніміце яго; пры наяўнасці сухога адзення, пераапраніцеся; сядзьце далей ад мачтаў і падкладзіце пад сябе выратавальны жылет або боты.
- Рыбалку падчас навальніцы неабходна спыніць, так як снасці з’яўляюцца правадніком для электрычнасці.
Першая дапамога пры паражэнні маланкай:
- хутка вызначыць стан пацярпелага
- неадкладна правядзіце рэанімацыйныя мерапрыемствы: штучнае дыханне, непрамы масаж сэрца
- сагрэйце пацярпелага
- апрацуйце месца апёкаў і спадарожныя раны
- дайце анальгін
- тэрмінова дастаўце пацярпелага ў бальніцу